ศาลนี้มีความสำคัญในฐานะที่เป็นที่สถิตของวิญญาณบรรพบุรุษและผีปะกำ ซึ่งชาวกูยเชื่อว่าคอยคุ้มครองและให้พรแก่ผู้ที่เคารพบูชา ศาลปะกำจึงเป็นศูนย์กลางทางจิตใจและวัฒนธรรมของชาวกูยในสุรินทร์ สะท้อนถึงความสัมพันธ์อันลึกซึ้งระหว่างมนุษย์กับช้าง และการเคารพบูชาวิญญาณบรรพบุรุษที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน
ศาลปะกำ (หรือเรียกอีกชื่อว่า ศาลปะกำช้าง) เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของ ชาวกูย (กวย)
ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยที่มีบทบาทสำคัญในการเลี้ยงและฝึกช้างในพื้นที่ จังหวัดสุรินทร์ โดยเฉพาะในเขตอำเภอท่าตูม บัวเชด และภูสิงห์ ศาลปะกำมีบทบาทสำคัญทั้งในเชิงวัฒนธรรม ประเพณี และจิตวิญญาณของชาวกูย
ความหมายของ ปะกำ
ศาลปะกำ คืออะไร
ภายในศาลปะกำจะมี
ความเชื่อเกี่ยวกับผีปะกำ
ชาวกูยเชื่อว่าภายในศาลปะกำมีวิญญาณสองประเภทสถิตอยู่
1.พิธีเซ่นไหว้ศาลปะกำ
(พิธีใหญ่ประจำปี)
เพื่อแสดงความเคารพต่อผีปะกำและบรรพบุรุษ ขอพรให้ช้าง แข็งแรง ไม่เจ็บป่วย ปัดเป่าภัยพิบัติ โรคภัย ไข้เจ็บ ขอให้การฝึกช้างหรือคล้องช้างสำเร็จโดยปลอดภัย
ส่วนของพิธีการนั้น จะจัดขึ้นที่ศาลปะกำประจำหมู่บ้าน เช่น ศาลปะกำที่วัดป่าอาเจียง และหมอช้างจะเป็นผู้ประกอบพิธี โดยมีผู้อาวุโสและเจ้าของช้างเข้าร่วมพิธี
มีการตั้งเครื่องเซ่น เช่น
มีการเชิญวิญญาณบรรพบุรุษลงมาสิงร่างหมอช้าง (ทรงเจ้า) การฟ้อนรำบวงสรวง การเสี่ยงทาย และสวดภาษากูยโบราณ และหลังจบพิธี จะมีการเลี้ยงอาหารร่วมกันทั้งชุมชน
2.พิธีขออนุญาตคล้องช้าง
(ก่อนออกไปจับช้างป่า)
พิธีการนี้จะจัดขึ้นเพื่อขออนุญาตผีปะกำเพื่อไปคล้องช้าง ขอให้ปลอดภัย ไม่ถูกช้างทำร้าย และขอให้ช้างยอมรับหรือเชื่องง่าย
ส่วนของพิธีการหมอช้างนำปะกำที่ศักดิ์สิทธิ์มาทำพิธี มีการจุดธูปเทียน กล่าวขอพร อาจมีการเสี่ยงทายหรือทำนาย เมื่อคล้องช้างสำเร็จ จะต้องกลับมาเซ่นไหว้ ขอบคุณผีปะกำ อีกครั้ง
3.พิธี แก้ผี หรือ ถอนพิษ เมื่อช้างหรือคนป่วย
เชื่อว่าเมื่อมีอาการเจ็บป่วยเกิดจากผีไม่พอใจ ต้องมีการทำพิธีขอขมา หรือ แก้ของ ที่อาจล่วงเกินผีปะกำโดยไม่รู้ตัว
ส่วนของพิธีการหมอช้างหรือหมอทรงจะทำพิธีสื่อสารกับผี อาจต้องตั้งเครื่องเซ่นไหว้และมีการทำน้ำมนต์ ใช้ใบไม้พันตัวหรือพรมน้ำมนต์ให้ช้างหรือคนป่วยอาจมีการทำพิธี ถอนของ หรือ สะเดาะเคราะห์
4. พิธีเลี้ยงผีบรรพบุรุษ (ผีบรรพชนหมอช้าง)
พิธีการนี้จะจัดขึ้นเพื่อสืบทอดและรักษาความเชื่อของหมอช้างรุ่นใหม่ เป็นการขอวิชา ขอกำลังใจ และเชื่อมสายสัมพันธ์กับบรรพบุรุษ
ส่วนของพิธีการทำเฉพาะหมอช้างหรือลูกหลานตระกูลที่สืบทอดวิชา
มีการรำผี บวงสรวง และการครอบครู บางแห่งมีการสวม ผ้าขาวม้า และท่องบทสวดภาษากูย
5. พิธีแต่งตั้งหมอช้างใหม่ / รับครู
เป็นพิธีสำหรับผู้ที่สืบทอดอาชีพหมอช้างเป็นการรับรองโดยผีปะกำว่า ยอมรับ บุคคลนี้
ส่วนของพิธีการทำในศาลปะกำ จะมีหมอช้างอาวุโสทำพิธีครอบ มีการรำผีครูและการถวายเครื่องบูชา คนที่ผ่านพิธีนี้จะได้รับ ผ้าปะกำ หรือเชือกศักดิ์สิทธิ์ไว้เป็นของคู่กาย
โรงแรมในเมืองสุรินทร์ รีสอร์ทในเมืองสุรินทร์
เราคัดสรรข้าวอินทรีย์ชั้นเยี่ยมพันธุ์ดีเพาะปลูกด้วยแนวทางเกษตร อินทรีย์ เช่น ข้าวหอมมะลิ, ข้าวกล้องหอมมะลิ, ข้าวกล้องปะกาอำปึล, ข้าวผสมห้าสายพันธุ์, ข้าวมะลินิลสุรินทร์ ข้าวไรซ์เบอรี่ และ ข้าวมะลิแดง เพาะปลูกปีละครั้งในพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ เราใส่ใจในทุกกระบวนการเกษตรอินทรีย์ วิถีธรรมชาติ จากที่นาอินทรีย์ส่งมอบคุณค่าเพื่อสุขภาพ ข้าวอินทรีย์ 100% จากมือชาวนาสู่ผู้บริโภค
ผลิตภัณฑ์ "ข้าวเกษตรอินทรีย์สุรินทร์" ของเราได้รับมาตรฐานดังต่อไปนี้
-"มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ไทย" ("Organic Thailand")
-มาตรฐาน "PGS Thailand" การรับรองเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม
-"ข้าวพันธุ์แท้" จากกรมการข้าว จากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- ของดีเมืองสุรินทร์ Surin Best
- GI ข้าวหอมมะลิสุรินทร์ Surin Hommali Rice