ประเพณีแซนโฎนตา สุรินทร์

ประเพณีแซนโฎนตา หรือ "วันสารทเขมร"

ความหมายและที่มา

คำว่า "แซนโฎนตา" มาจากภาษาเขมร โดย "แซน" หมายถึง "เซ่น" หรือ "ไหว้" และ "โฎนตา" หมายถึง "ปู่ ตา" ดังนั้น "แซนโฎนตา" จึงแปลว่า "การเซ่นไหว้ปู่ตา" หรือการทำพิธีบูชาบรรพบุรุษ

ช่วงเวลาการจัดพิธี

พิธีแซนโฎนตาจะจัดขึ้นในช่วงเดือนสิบของทุกปี โดยเริ่มตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 ซึ่งเชื่อว่าเป็นวันที่ประตูยมโลกเปิดให้วิญญาณบรรพบุรุษกลับมาเยี่ยมญาติพี่น้อง และจะสิ้นสุดในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ซึ่งเป็นวันที่วิญญาณกลับสู่ยมโลกอีกครั้ง

3 วันสำคัญในช่วงประเพณีแซนโฎนตา

1. วันเบ็ณฑ์ตู๊จ วันขึ้น 14 ค่ำเดือน 10 จะมีทำพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษที่บ้าน และนำภัตตาหารไปถวายพระสงฆ์ที่วัด

2. วันกันซ็อง เป็นวันหลังจากวันเบ็ญฑ์ตู๊จ คือเป็นวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 10 ตอนเช้าและเพล ชาวบ้านจะไปถวายภัตตาหารแด่พระสงฆ์ที่วัด

3. วันแซนโฎนตา หรือวันเบ็ณฑ์ธม (วันสารทใหญ่) คือวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 เป็นวันที่ญาติพี่น้องทุกคนต้องร่วมกันทำบุญที่วัด เป็นหน้าที่ที่ขาดไม่ได้ มีการเซ่นไหว้บรรพบุรุษอีกครั้งที่บ้าน

สิ่งของที่ต้องเตรียมในพิธีแซนโฎนตา

แต่ละบ้านจะทำพิธีแซนโฎนตาแล้วแต่เวลาตามสะดวก สิ่งของที่ต้องเตรียมในพิธีแซนโฎนตา ได้แก่

1. กรวยดอกไม้ 5 กรวย หรือที่เรียกว่าขันธ์ 5 ใส่พานพร้อมทั้งเงินทองของมีค่า

2. เสื้อผ้า ผ้าโสร่ง และผ้าซิ่นไหม ที่ยังไม่ได้ใช้ 1 สำรับ พร้อมแป้งหอม น้ำหอม น้ำอบ หวี กระจก

3. สำรับกับข้าว 1 สำรับ เป็ดต้ม 1 ตัว ไก่ต้ม 1 ตัว หรืออาจมีหัวหมู แล้วแต่ลูกหลานแต่ละบ้านจะจัดจะหามา

4. ขนมต่าง ๆ ได้แก่ ขนมข้าวต้มห่อด้วยใบมะพร้าวอ่อน ขนมข้าวต้มหมู ข้าวต้มมัด ขนมเทียน ขนมใส่ไส้ กันเตรือม ขนมกันตางราง ขนมนางเล็ด ขนมไข่หงส์ ขนมข้าวเกรียบ ขนมข้าวพอง

5.ผลไม้ต่าง ๆ แต่ที่ขาดไม่ได้คือ มะพร้าวอ่อนและกล้วยน้ำว้าสุก

6. น้ำดื่ม เหล้า ตามแต่เห็นสมควร เทียน 2 เล่ม จุดไว้อย่าให้ดับกระถางธูปและธูป ไว้สำหรับจุดเวลาเซ่น และจะใช้ปักไว้ตามจานอาหารด้วย

ขั้นตอนและกิจกรรมในพิธี

1. การเตรียมเครื่องเซ่นไหว้ : ครอบครัวจะจัดเตรียมอาหารและของเซ่นไหว้ เช่น ข้าวสวย ขนมหวาน ผลไม้ และเครื่องดื่ม เพื่อใช้ในพิธี .
2. พิธีเซ่นไหว้ที่บ้าน : ในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 สมาชิกในครอบครัวจะรวมตัวกันที่บ้านของผู้ใหญ่ เพื่อทำพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษ โดยมีการจุดธูปเทียนและกล่าวเชิญวิญญาณมารับของเซ่นไหว้ .
3. การทำบุญที่วัด : ในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ครอบครัวจะนำอาหารและของเซ่นไหว้ไปทำบุญที่วัด เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษและผีไม่มีญาติ .
4. การลอยเรือกาบกล้วย : หลังจากทำบุญที่วัดแล้ว จะมีการลอยเรือกาบกล้วยที่บรรจุของเซ่นไหว้ลงในแม่น้ำหรือแหล่งน้ำ เพื่อส่งวิญญาณบรรพบุรุษกลับสู่ยมโลก .

ประเพณีแซนโฎนตา จังหวัดสุรินทร์: สารทเขมรแห่งความกตัญญู

แซนโฎนตาไม่ได้เป็นเพียงพิธีกรรมทางศาสนา แต่ยังมีบทบาทสำคัญในการ หล่อหลอมความสัมพันธ์ในครอบครัวและชุมชน เป็นช่วงเวลาที่ลูกหลานได้กลับบ้าน มาร่วมทำบุญและรำลึกถึงบรรพบุรุษ ถือเป็นแบบอย่างของความกตัญญูและการรักษารากเหง้าทางวัฒนธรรมอย่างแท้จริง

โรงแรมในเมืองสุรินทร์ รีสอร์ทสุรินทร์

โรงแรมมาติน่า

Martina Hotel Surin

โทร : 044 713 555

มือถือ : 086 469 6545

โรงแรมอารีน่า

Arena Hotel Surin

โทร : 044 519 555

มือถือ : 063 356 2455

โรงแรมมายู

MaYUHotel

โทร : 044 713 333

มือถือ : 088 645 4156

HOR

ข้าวฮอร์

ข้าวอินทรีย์สุรินทร์

มือถือ : 092 824 5655